Xojobal osil

Abya Yala / dossier / Abril de 2019

Angelina Díaz Suyul

español

Acompaña tu lectura con la voz de la autora

SBA

Ta svachinta sba tsebal ants: syak ta snaubel sch’ulel yol, chabtelan sjalel bik’it tsekil, tspet smochal bik’tal k’u’iletik. Chch’albe sk’uk’umal bik’it k’uk’um k’alal chjape ta sxojobal syijil jme’tik.


Pa’ibil ta potslom jti’valetik, “j-elek’ ch’ulelal” xi sk’oplal, up’ul jti’ o’ntonetik ta sna.

Baluneb syijil jme’tik, oxlajunkoj tojbel ta vokol yo’nton banomil vinajel, balunbej montonil sat pom yo’ mu xbat ta elk’anbel smoton, muuk xokobtasbat sk’un ch’ut.

SCHIBAL

Ta jtaotkutik ta k’oponel yaxal ch’ul Ok’il, tsots sxojobal asat ta sakti’inel aba, oy ta ti’ yalbel banomil k’alal chno-paj lajel; nopajan tstojol jk’oxkutik un, nap’ano tal avich’ob ik’ ta yich’ob ik’, jmojuk asatik, jmojuk axanobalik, junuk anak’obalik. K’utum Bolom, tstaot ta tijel jk’op ka’yejkutik; sbainoj asat k’usi sch’amoj vinajel banomil, nakal avip ta syolil avo’nton; nupino avanilajeb ta stakopal ko-lolkutik un, nakano atsatsal ta yo’nton, cha-abolaj chachi’inbun ta yalel muyel xmal sakub; jch’ojuk avuch’ob vo’ik, jyomuk abeinelik, junuk yav avokik, avaichik.

Xvolvunik, xtse’lajetik xa jtotiketik, tschapan svaxtonik, slixton pixolik ta yosilal ch’ulelaletik. Jit’ilik xa chotol ta sts’omolik, tstaj yach’ luchal chilik jme’tiketik; skotolik xyaketik tst’ujbel svayijeltak ti olol po’ot xil sakubel osil. Ta jlikel tspasik siom tok, ch’ilom tok. Ok’il, bolom syakilik ta vtsnupel svayijelalik.

Imagen de portada: Imagen de archivo