Acompaña tu lectura con la voz del autor
La spajesotik ta k’ak’al, la spajesotik tsts’unel jkuxlejaltik, li sike, li xi’ele, li ak’obale la smuk’ibtasbotik, li jsatike, li xchuletike, la smakbo-tik ta pukuk, la setbotik lajuneb sni’ jkobtik, la setbotik lajuneb ni’ kakantik.
La spajesotik ta xokolal,
ta sukulal ch’entik li jkom,
ta skomilal pas k’op li jkom,
ta latsbil tonetik li jkom.
Ta te’tikal vinik la spajesotik,
ta yiloltael santoetik,
ta sbek’ sat paleetik,
ta ya’yejal ajvaliletik,
ta yabtejob mosobiletik.
La spajesotik ta yech’omal sbe kuxlejal.
Ch’abal ch’ulelal, ch’abal yut o’ntonal, ch’abal kolemal.
Ta yanal vayel pajesbilotik,
ta yik’ nichimetik ta sti’ ko’ntontik,
ta xch’ulel sts’ijlel ak’obal oyotik.
La spajesotik ta sk’ak’alil bajbil o’ntonal,
la spojbotik sbijil sat jkuxlejtik ta vinajel,
jkoj sutub yik’al sat yan o jtotike-tik,
la stani batel spukujil ta jch’uletik.
La spajesotik
k’ucha’al li pukuk pajem ta osiltike:
ni ch’inotik, tanijemotik, xijvilet ta xokolal osiltik
k’ucha’al ch’ail,
ch’abal sbek’tal, ch’abal stu, siku-neb, tsinil.
¿Mi ta van xtosob to sba sk’analil ti bolome xchi’uk ti xk’ixnal jch’ich’eltike o mi jech o van chamen ti jsatik ta sba ti banomile? ¿O mi mu’yuk xa van jal staj’o yav pajemotik jech k’ucha’al yech’omal kuxlejal ti ch’abal xa li’e?
Imagen de portada: Oswaldo de León Kantule, Yauk Ugga III, 2011. Cortesía del artista